موقعیت اضطراری...شما چه واکنشی نشان خواهید داد؟

درسال 1964 در نیویورک زن جوانی به نام "کیتی جینوویز "در چندقدمی خانه اش ،نیمه های شب کشته شد.قتل او حدود نیم ساعت طول کشید چون وی از خود دفاع کرده بود.حدود 40 تن از همسایگان فریادهای استمداد او را شنیدند،اما هیچکس به کمک وی نرفت.حتی هیچکس پلیس را هم خبر نکرد!!!(روزنتال،1964)

این حادثه مردم آمریکا را به وحشت انداخت و روانشناسان اجتماعی شروع کردند به تحقیق درباره علل آنچه که در آغاز"بی تفاوتی تماشاگر"خوانده شد....

آیا شما تابحال شاهد  موقعیتهای اضطراری بوده اید؟  چه واکنشی نشان داده اید؟در ادامه مطلب یافته های محققان شما را شگفت زده میکنه.حتما ببینید

ممکن است تصور کنید که همسایگان از ترس جان دخالت نکرده اند ،اما واقعا چرا آنها حتی به پلیس هم تلفن نکرده بودند؟!!!

اکثر موقعیتهای اضطراری به صورتی ابهام آمیز شروع می شوند.آیا مردی که تلوتلو میخورد بیمار است یا بازی در می آورد؟آیا زندگی یک زن واقعا در معرض خطر است یا اینکه ما فقط شاهد یک نزاع خانوادگی هستیم؟آیا چیزی که از پنجره بیرون میزند دود است یا بخار؟  یک شیوه رایج برای حل و فصل چنین معماهایی این است که موقتا دست نگه داریم و طوری رفتار کنیم که گویی اتفاقی نیفتاده است و به دور و بر خود خودمون نگاه کنیم ببینیم دیگران چه واکنشی نشان میدهند.در چنین وضعی احتمالا چه خواهیم دید؟افراد دیگر نیز_به همان دلایل_طوری رفتار میکنند که گویی اتفاقی نیفتاده است!در اینجا یک حالت "غفلت جمعی"ایجاد میشه،به این معنی که هریک از افراد گروه موقعیت را غیراضطراری تلقی میکنه و از این راه افراد دیگر گروه رو گمراه میکنه!

چندین آزمایش هوشمندانه این اثر رو نشان میدهد.

در یکی از این آزمایشها ،پسران دانشجو به مصاحبه دعوت شدند.ضمن اینکه در اتاق انتظار کوچکی نشسته بودند،موجی از دود از سوراخ یک دیوار وارد اتاق شد.هنگام وقوع این جریان،بعضی از آزمودنی ها تنها بودن،بعضی دیگر هم در گروه های سه نفری نشسته بودند.آزمایشگران آنها را به مدت 6 دقیقه از پشت یک شیشه یکطرفه زیر نظر گرفتند.آزمودنی های تنها در 75%موارد در عرض تقریبا 2دقیقه جریان دود را گزارش کردند،اما از میان کسانی که بصورت گروهی آزمون شدند ،پس از 6دقیقه و درحالی که اتاق کاملا پر از دود شده بود فقط افراد جریان دود را گزارش کردند!!کسانی که جریان دود را گزارش نکرده بودند فکر کرده بودن کهآنچه میبینند حتما بخار آب،مه ،یا هر چیز دیگری به جز دو ناشی از آتش سوزی یا وجود وضع اضطراری است!

این آزمایش نشان میدهد که تماشاگران میتوانند موقعیتها را برای یکدیگر بعنوان چیزی غیراضطراری ترسیم کنند!!و به این ترتیب از موقعیت رفع ابهام کرده بودند!!

"غفلت جمعی"میتواند منجر به این شود که افراد موقعیت را غیر اضطراری تلقی کنند ،اما این فرایند نمیتواند قتل "کیتی"را که در آن اضطراری بودن موقعیت بسیار آشکار است ،تبیین کند .بعلاوه ،همسایه های" کیتی "نمی توانستند همدیگر را از پشت پنجره ها ببینند و به همین دلیل نیز نمیتوانستند تشخیص دهند که دیگران آرام اند یا وحشت زده.عامل تعیین کننده در این مورد فرایند پخش مسئولیت است.وقتی کسی میدونه که غیر از او افراد متعدد دیگری نیز حضور دارند سنگینی مسئولیت تنها به دوش او نمی افتد.در این شرایط هریک از آنان فکر میکند که ،"یقینا کس دیگری تابحال باید کاری کرده باشد ،کس دیگری بالاخره اقدامی می کند."همگی فکر میکنند که دیگری کاری خواهد کرد .در مورد قتل "کیتی"نیز چنین بود،هرکس فکر میکرد یقینا دیگری پلیس را خبر خواهد کرد!!

(توضیح عکس:هرچند همه رهگذران بدون شک متوجه شخصی که در پیاده رو افتاده است شده اند،هیچکس برای کمک کردن_یا فهمیدن اینکه او خوابیده،بیمار،یا مرده است_توقف نکرده اند .اگر دیگران حضور نداشتند ،احتمال بیشتری داشت که یکی به کمک وی بشتابد.)

شاید تصور بشه که حضور تماشاگران دیگر به فرد جرات می دهد که علی رغم خطرات احتمالی وارد عمل شود.تحقیقات عکس این مطلب را نشان میدهد.غالبا همان حضورافراد دیگر ما را از دخالت باز می دارد !حضور دیگران به ویژه سبب میشود که:1-موقعیت غیراضطراری تلقی شود و 2-مسئولیت اقدام پخش شود.

پس بخاطر جامعه و خودتان هم که شده در موقعیتهای جمعی ابهام برانگیز عکس العمل دیگران را الگو قرار ندهید،شاید واقعا زندگی خودتان یا کسی دیگر در خطر باشه!

برگرفته از کتاب روانشناسی هیلگارد

نظر شما چیه؟آیا تجربه ای مشابه داشته اید؟